Araştırmacılar, iklimle ilgili finansal riskleri ölçmeye yönelik mevcut çerçevelerin dava risklerini gerektiği gibi değerlendiremediği konusunda uyarıyor.
Dünyanın dört bir yanındaki yatırımcılar ve düzenleyiciler, önümüzdeki yıllarda küresel ekonomi genelinde daha fazla istikrarsızlığı tetikleme tehdidinde bulunan bir gözetimle, şirketlerin iklim davası tehditlerine maruz kalma durumlarını doğru bir şekilde değerlendirememektedir.
Science dergisinde bugün yayınlanan bir çalışma, iklimle ilgili finansal risk değerlendirmesine yönelik mevcut yaklaşımların, dünyanın dört bir yanındaki kirletici şirketlere karşı büyüyen iklim davası dalgasını yeterince hesaba katmadığı konusunda uyarıyor.
Oxford Üniversitesi Sürdürülebilir Hukuk programı araştırmacıları tarafından yapılan analizde, iklim risklerini değerlendirmek için çerçeve sağlamakla görevli kuruluşlar olan International Sustainability Standards Board (ISSB) ve Network for Greening the Financial System (NGFS) şu anda iklimle ilgili yasal riskin nasıl değerlendirileceği konusunda “çok az veya hiç” ayrıntı vermiyor.
Her iki kurum da sorumluluk riskini ayrı bir iklim riski kategorisi olarak görmemekte, bunun yerine dünya genelinde iklimle ilgili davaların ve düzenleyici eylemlerin artmasına rağmen bu riski “geçiş riski” kategorisine dahil etmektedir.
Melbourne Climate Futures sürdürülebilir finans araştırmaları başkanı Dr. Arjuna Dibley, “[ISSB ve NGFS’nin] iklim davalarını sadece çevresel bir risk olarak gördüğünü gösteriyor, oysa mahkemelerde yaşanan son olaylar bunun çok daha büyük bir şey olduğunu gösteriyor.” dedi.
Araştırmacılar, bugüne kadar 52’den fazla farklı yargı alanında 2.485’ten fazla iklim davası açıldığını ve davaların, yüksek emisyonlu varlıkların inşasına itiraz etmekten, finansal risklerin yetersiz ifşası nedeniyle firmaları cezalandırmaya veya şirketleri iklim hedeflerini artırmaya zorlamaya kadar bir dizi amaç güttüğünü belirtti. İklim atıf bilimi ve sosyal bilim araştırmalarındaki gelişmelerin önümüzdeki yıllarda taleplerin başarı oranlarını artırması bekleniyor.
2021’deki dönüm noktası niteliğindeki bir davada Shell, Hollanda mahkemesi tarafından hem kendi emisyonları hem de son kullanım emisyonları dahil olmak üzere tüm faaliyetlerinde emisyonlarını 2030 yılına kadar 2019’a göre yüzde 45 oranında azaltmaya mahkum edildi. Mahkemelerde görülmekte olan diğer davalar, petrol ve gaz şirketlerinin iklim bilimi konusunda kamuoyundaki belirsizliği körüklemedeki tarihi rollerinden sorumlu tutulmalarını talep ediyor.
Yine de araştırmacılar, iklimle ilgili finansal açıklama değerlendirmelerinde yasal risk muhasebesine ilişkin zayıf hükümlerin, yatırımcıların pahalı ve itibara zarar veren davalar için sıraya girebilecek projeleri ve şirketleri desteklemeye devam edebileceği konusunda uyardı.
Oxford Sürdürülebilir Hukuk Programı’nın baş yazarı ve direktörü Thom Wetzer, mevcut iklim riski değerlendirmelerinin “iklimle ilgili finansal risklerin dağılımını ve ölçeğini yanlış yansıttığını” söyledi. Wetzer, “Bu da yatırımcıların yanlış projelere yatırım yapmaları ve ne kendilerinin ne de düzenleyicilerin anlayamadığı riskleri üstlenmeleri anlamına geliyor, dolayısıyla iklim değişikliğinin getirdiği finansal riskleri daha da ağırlaştırıyor.” dedi.
Rapor, iklimle ilgili yasal risklerin yatırımcılar ve düzenleyiciler tarafından daha iyi değerlendirilebilmesinin beş yolunu ortaya koymaktadır: karbonun sosyal maliyetini kullanan piyasa etkisi analizi; iklim değişikliği zararlarının atfedilmesi; hızlandırılmış iklim azaltma maliyetlerinin tahmin edilmesi ve nicel analiz.
Wetzer, “Politika yapıcılar, yatırımcılar ve şirketler iklim riski risklerini anlama ihtiyacını kabul ettiler.” dedi. “Ancak bunu özenle yapmak, hukuki muhakemeyi finansal analiz ve iklim bilimi ile birleştiren araştırmalar yoluyla hukukla ilişki kurmak anlamına geliyor. Aksi takdirde, iklim riskini ele alırken kör olmaya devam edeceklerdir.”
ISSB ve NGFS, basına verildiği sırada çalışmaya yanıt olarak bir yorum yapmayı değerlendiriyordu.