Bir yıl daha, inişler ve çıkışlar, umut ve umutsuzluk, heyecan ve hayal kırıklığı, inişler ve çıkışlarla dolu olacak.
Yine de 2023’te pek çok ilerleme kaydedildi. Rejeneratif tarım, yeşil beceri kazandırma, plastik atık, geçiş finansmanı ve karbon giderimi gibi konuların önemi arttı. ESG, hem sağcı politikacıların hem de solcu aktivistlerin yıllarca süren saldırılarının ardından yeniden güç kazandı. Daha fazla iklim teknolojisi kullanıma hazır görünüyordu. “Fosil yakıtlar” ilk kez küresel bir iklim anlaşmasında telaffuz edildi.
Ancak bunların hiçbiri anı karşılamak için gereken ölçek, kapsam ve hızda gerçekleşmiyor. Yeni bir yıl, yeni bir iniş ve çıkışlar dönemi. Yine de 2023’te pek çok ilerleme kaydedildi.
1. Karbonsuzlaştırma hız kazandı. Büyük ölçüde hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Avrupa Birliği’nden kaynaklanan politikalar ve mali teşvikler sayesinde, kimya endüstrisinden tüketici ürünlerine ve döngüsel ekonomiye kadar her yerde aniden bu kelime kullanılmaya başlandı.
Bu nedenle, endüstriler ve sürdürülebilirlik sağlayıcıları, özellikle traktör römorkları gibi ağır taşımacılık olmak üzere taşımacılığın karbonsuzlaştırılmasından bahsetmektedir. Dünyanın dört bir yanındaki elektrik şebekelerinin karbonsuzlaştırmaya odaklanması beklenebilir. Peki ya gıda sistemleri? Tabii ki! Büyük Tarım, enerji, gübre ve mahsul yetiştirme ve et üretmenin diğer girdileri de dahil olmak üzere büyük ölçüde fosil yakıtlara bağımlıdır.
Bir de beton ve alüminyum gibi ortadan kaldırılması zor faaliyetler var. Bu ve diğer ürün ve süreçlerden kaynaklanan emisyonların azaltılması, hiç şüphesiz karbonsuzlaştırmaya odaklanmanın artmaya devam etmesini sağlayacaktır.
2. İklim çözümleri finansmana dayanıyor. Finansın rolü, bu yılki COP28’in yanı sıra diğer politika ve bankacılık çevrelerinde de ön plandaydı. Söz konusu olan: Sürdürülebilir bir ekonomiye geçiş için gereken trilyonlarca doların nasıl finanse edileceği ve bu finansmanın geleneksel olarak yeterince temsil edilmeyen ve yetersiz hizmet alan toplulukların refahını nasıl sağlayacağıdır.
Finansın yeşerdiği yerlerden biri de doğadır – özellikle de doğayı küresel finansal mimarinin içine yerleştirmek için gereken yönetişim. Görevler arasında şirketlerin ve finans kuruluşlarının doğayla ilgili riskleri kamuya nasıl raporladıklarını standartlaştırmak; yeni bir dizi kılavuz tam da bunu yapmayı amaçlıyor.
Bir diğer önemli zorluk da “finanse edilen emisyonlar” – krediler ve yatırımlarla ilişkili sera gazları – başlığı altında yer alıyor. Bir söz, arzulanan hedefi tanımlıyor: “iklim açısından güvenli bankacılık”.
Avrupa Birliği, finans kuruluşlarının verdikleri kredilerin iklim ve sürdürülebilirlik risklerini nasıl açıklayacaklarını belirleyen bir şeffaflık çerçevesi olan Sustainable Finance Disclosure Regulation’ı uygulamaya koymuştur. Küçük ama giderek büyüyen bir şirketler grubu da benzer şekilde sürdürülebilirlik risklerini sermaye yatırımlarına entegre etmektedir.
3. Plastik atıklar malzeme haline geldi. Uzun süredir devam eden bir hareket, bir zamanlar birbirinden ayrı olan iklim, biyoçeşitlilik, atık ve çevresel adalet toplulukları için ortak bir neden sağlayarak kaynama noktasına ulaşmış gibi görünüyordu.
Katalizörlerden biri, okyanuslara ve diğer ekosistemlere plastik akışını durdurmak için ulusları yasal olarak bağlayacak küresel bir plastik anlaşmasına yönelik çabalardır. Bu arada, şirketlerin plastik (ve mikroplastik) atık sorununa katkılarını kamuya açıklamaları için aktivist baskıları artıyor.
İyi bir nedeni var. Uzmanlar bunun nasıl düzeltileceğine dair reçeteler sunmalarına rağmen şirketler plastik atık taahhütlerini yerine getirmiyor gibi görünüyor. Başta şişe su şirketleri olmak üzere bazı plastik atık tedarikçileri ise, hiç şüphesiz plastik davalarının yükselişini haber veren, yasal işlemlerle karşı karşıya.
4. ESG kendi muhasebesini yaptı. Şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim etkilerini hesaba katmaları, göstermelik politikalar olarak kötülendikten ve göz ardı edildikten sonra yavaşlamış gibi görünse de neredeyse hiç durmadı. Ancak yeniden toparlanmaya hazırlanıyor.
Aslında aynı anda üç ESG hikayesi ortaya çıkıyordu. Bir kurumsal raporlama aracı olarak ESG var. Bir de fonların ESG takma adını bir pazarlama aracı olarak kullandığı yatırım tarafı var. Bir de muhafazakârların, özellikle geçen yaz ABD Kongresi’nde yapılan bir oturumda, her iki faaliyeti ayrım gözetmeksizin bir araya getirdikleri siyasi alan var.
Her üç hikaye de gelişmeye devam ediyor. Şirketler ESG raporlama ve stratejisine bu üç harfli kısaltmayı kullanmak zorunda kalmadan katılıyorlar. Mevcut ekonomik ve jeopolitik olumsuzluklara rağmen CEO’lar hâlâ ESG konularına öncelik veriyor. Üçüncü taraf güvence firmaları, ESG’nin anlamsız bir terim olmamasını sağlamak için devreye giriyor. Sağcı eleştirmenler ise yoluna devam etmiş görünüyor.
Düzenleyiciler, özellikle yeni AB direktiflerinin ESG raporlamasını dönüştürdüğü Avrupa’da ve aynı zamanda Japonya’da tüm bu titizlik ve gereklilikleri daha da artırıyor.
Ne yazık ki bunların hiçbiri, greenwashing de dahil olmak üzere ESG sorunlarıyla ilgili davaların ve bir şirketin hisse fiyatını etkilediği iddia edilen olaylarla ilgili davaların açıldığı menkul kıymet davalarındaki artışın önüne geçmiyor. Tüm bunların ortasında, ESG işlerine ve kariyerlerine yönelik güçlü bir talep var gibi görünüyor, ancak bunları bulmak zor olabilir.
5. Yapay zeka sürdürülebilirliğin vazgeçilmezi haline geldi. 2023’e dair hiçbir hikaye, tarımdan otomobillere kadar her şeyde devrim yaratma yeteneği nedeniyle bu yıl herkesin dilinde bir terim olan yapay zekadan bahsetmeden tamamlanmış sayılmaz.
Sürdürülebilirlik alanında yapay zeka halihazırda çok çeşitli zorlukların üstesinden gelmek için kullanılıyor. Şirketler bunu çamaşır ve temizlik ürünlerinin yedek bileşenlerini belirlemek için kullanıyor. Taşımacılık sektörü, emisyonları azaltma ve verimliliği artırma potansiyelinden yararlanıyor. Havayolları, pilotların iklim ısınmasına neden olan kontrilleri azaltmalarına nasıl yardımcı olabileceğini öğreniyor. Yapay zeka, lityum, kobalt, bakır ve nikel için yeni kaynakların daha hızlı ve çevreye daha az zarar vererek bulunmasına yardımcı olabilir.
Ve yapay zeka hızla sürdürülebilirlik profesyonellerinin akıllara durgunluk veren veri kümelerini özümsemesine ve sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik gizli fırsatları belirlemesine yardımcı olan bir araç haline geliyor.
Kolay değil. Yapay zekanın büyümesi, teknolojinin gerektirdiği büyük miktarlardaki enerjiyle boğuşmak, iş faydaları ile çevresel maliyetler arasındaki dengeyi değerlendirmek anlamına geliyor. Bu da hızla değişen, karmaşık teknolojiye ayak uydurmak anlamına geliyor. Her şey nereye gidiyor, kimse bilmiyor.
