Moda şirketleri – ve yatırımcıları – tehdit gerçek olsa da azalan su kaynaklarının işletmeleri için yarattığı risk hakkında nadiren konuşurlar: WWF’ye göre tek bir tişört yapmak için 700 galondan fazla su gerekiyor.
Planet Tracker’ın yeni raporuna göre, 2,2 kilo pamuk tiftiği üretmek için ortalama 2.100 galon su gerekiyor. Rapora göre, sıcak hava 2022 yılında su kaynakları üzerinde baskı yarattı ve bunun sonucunda pamuk fiyatları o yıl küresel olarak yüzde 30 arttı. Planet Tracker, kuraklık nedeniyle maliyetlerdeki yüzde 1’lik bir artışın, sıradan bir markanın işletme kârında yüzde 3’lük bir düşüşe yol açacağını belirtiyor.
Ancak rapora göre, çok az marka önümüzdeki on yıllarda daha da kötüleşecek olan su stresi sorunlarına karşı yeterince hazırlıklı. Bu düşünce şirketleri suyu kârları veya gelirleri açısından potansiyel bir maddi risk olarak görmeye ve verileri buna göre açıklamaya çağırıyor.
Planet Tracker ayrıca yatırımcılara ve kredi verenlere, şirketler küresel operasyonlarının azalan su kaynakları nedeniyle karşı karşıya kaldığı riskleri ele almadığı sürece moda dünyasına olan risklerini azaltmalarını tavsiye ediyor.
Planet Tracker ayrıca şunları bulmuştur:
İncelenen 29 şirketten sadece 15’i 2022 ve 2023 yıllarında su üzerindeki etkilerini CDP’ye (eski adıyla Karbon Saydamlık Projesi) bildirmiştir. Bunların arasında Adidas, H&M ve Puma.
Diğer on dört şirket ise bunu yapmadı. Bu şirketler arasında Foot Locker, Nike ve Under Armour bulunmaktadır.
Moda tedarik zincirlerinde yer alan 42 şirketten sadece 17’si CDP’ye raporlama yapmaktadır.
Raporlama yapan şirketler ise çok az veri açıklamıştır: Kazanç çağrılarının veya sermaye piyasası etkinliklerinin yalnızca yüzde 1’inde suyla ilgili risklerden bahsedilmiştir.
Planet Tracker’ın tekstil kıdemli yatırım analisti Richard Wielechowski, düşük raporlama standardı hakkında “Kimse bunu gerçekten çok iyi yapmıyor.” dedi. “Su ayak izi ve tutumları açısından… sürdürülebilir bir endüstriye doğru ilerlememiz için hala uzun bir yol var.”
Önemli bir risk olarak su
Wielechowski, “Belki de bunu sadece maddi bir risk olarak düşünmek için bir tutum değişikliğine ihtiyacımız var ve o zaman konuşmanız gereken şeyler arasına giriyor,” dedi.
H&M sözcüsü Albin Nordin e-posta yoluyla yaptığı açıklamada, “Suyla ilgili riskleri anlamak her türlü su yönetimi gündeminin ilk adımı olmalıdır ve bu nedenle bu raporu memnuniyetle karşılıyoruz.” dedi. Şirket, kâr amacı gütmeyen WWF’nin desteğiyle düzenli olarak su riski değerlendirmeleri yapmaktadır. “Suyu tüm operasyonlarımız boyunca yenileyici bir şekilde yönetmek için iş birliğine dayalı eylemler çok önemlidir.”
Raporda yer alan markalar arasında H&M, verimlilik, deşarj, su çekme, ham madde, kirliliğin azaltılması ve suyun geri dönüşümü ve yeniden kullanımı konularında en fazla su hedefi belirleyen marka olmuştur. Ayrıca, şirketlerin su kullanımıyla ilgili en iyi uygulamaları paylaştığı BM Küresel İlkeler Sözleşmesi CEO Su Yetkisi’nin de imzacıları arasında yer alıyor.
Su riskleri nelerdir?
Wiecheloski, perakende giyim mağazalarının, kurumsal ofislerin ve depoların genellikle önemli su riskleriyle karşı karşıya kalmadığını ve bu nedenle konunun yöneticiler için genellikle gözden ve akıldan uzak olduğunu söyledi. Ancak Planet Tracker, 2030 yılına kadar dünyadaki pamuğun yüzde 67’sinin aşırı su stresi olan bölgelerde yetiştirileceğini söyledi.
Su, tedarik zincirinin neredeyse her aşamasında gereklidir: elyaf üretimi, dokuma ve boyama tekstilleri ve dikiş tasarımları. Bu şirketler genellikle Çin, Vietnam, Hindistan, Brezilya ve Türkiye’de yerleşiktir – halihazırda yüksek ila orta derecede su stresiyle karşı karşıya olan ülkeler. Planet Tracker’a göre iklim krizi, kuraklık ve sellerle birlikte bu stresi daha da artıracak.
Nelerin yanlış gidebileceğine bir örnek olarak, pamuk sulaması son yarım yüzyılda Aral Denizi’nin su hacmini yüzde 90 oranında azalttı. Tuzlu Orta Asya gölü çevresindeki çiftçiler ürünlerini yetiştirmek için dört kat daha fazla suya ihtiyaç duyuyorlar, çünkü önce topraktaki tuzu temizlemeleri gerekiyor.
AB ülkelerinden gelen pamuk talebi Aral Denizi’nin küçülmesinin dörtte birinin nedenidir. 2006 yılında yapılan bir araştırmaya göre pamuk yetiştirmek ve işlemek için kullanılan suyun yüzde 44’ü ihracat için kullanılmaktadır.
Puma’nın sürdürülebilirlikten sorumlu kıdemli direktörü Veronique Rochet e-posta yoluyla yaptığı açıklamada, “Önümüzdeki yıllarda, su açısından yüksek veya aşırı yüksek riskli ülkelerde bulunan ve risk azaltma önlemlerini güçlendirmesi gereken fabrikalarla yakın bir şekilde çalışmaya devam edeceğiz.” dedi.
Spor ayakkabı üreticisi tüketim ve boşaltım konusunda su hedefleri belirliyor. Geçtiğimiz yıl, daha fazla geri dönüştürülmüş polyester ve pamuk tedarik ederek, düşük su oranlı veya susuz boyama makineleri kullanarak ve boyama fabrikalarında atık suyu geri dönüştürerek ayak izini azaltabileceğini keşfetti.
Markalar ne yapmalı?
Planet Tracker markalara bu önlemleri almalarını tavsiye ediyor:
Su risklerinin açıklanmasının önümüzdeki yirmi yıl içinde sera gazı emisyonlarına benzer bir düzenleyici yörünge izlemesini bekliyor. Wielechowski, “Bunu standartlaştırmak ve herkesin raporlama yapmasını sağlamak için yatırımcıların baskısı olacak, sanırım biraz da düzenleme olacak.” dedi.
Doğrudan ve dolaylı operasyonlar için Kapsam 1, 2 ve 3 genelinde su riski etkilerinin ele alınması.
Bilime Dayalı Hedefler girişiminin çerçevesini kullanarak hedefleri belirleyecek, riski azaltacak ve etkiyi en aza indirecek bir plan yapmak için veri toplanmalı.
Tedarikçilerin daha sürdürülebilir su kullanımına geçişini desteklemek için markanızın finansal gücünü kullanmak. Bu, düşük fiyatlarla yüksek hacim talebinden ve dar marjlardan ödün vermek anlamına gelebilir.
Kuzey-Güney ayrımı
Planet Tracker, Küresel Kuzey’deki moda markaları ile Küresel Güney’deki tedarikçileri arasındaki uçuruma da değindi. Rapora göre, insanların içme suyu bulmakta zorlandığı bir bölgede bir markanın giysi üretmek için su tüketmesi sürdürülebilir mi?
“Bu, işletmelerin operasyonlarında neyi değiştirmeye çalıştıkları konusunda kesinlikle ön planda ve merkezde olan bir şey olmamalı mı?” Wiechelowski sordu. “Çünkü ‘yeşil’ kot pantolonları, üzerinde ‘çevre dostu’ yazan yaprak renginde güzel bir etiketle mağazaya girdiğinde ve aslında standart hijyene erişimlerinin olmadığı bir fabrikadan tedarik edildiğinde… bu gerçekten de bu sektörün çok farkında olduğu bir şey olmalı.”
