Küresel Isınma ve El Nino ile Tetiklenen Aşırı İklim Olayları
Son yıllarda küresel iklim değişikliği ve El Nino'nun etkisiyle Türkiye'de artan aşırı hava olayları, ülkemizi olumsuz etkilemeye devam ediyor. Bu konuda Yeditepe Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, kentlerin iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirilmesinin önemine dikkat çekiyor.
Dr. Korgavuş'un belirttiğine göre, Türkiye, Akdeniz Havzası'nda yer alması sebebiyle iklim değişikliğine karşı en kırılgan bölgelerden biridir. Özellikle küresel ısınmanın etkisiyle beraber El Nino'nun yol açtığı aşırı hava olayları, 2023 yılında ülkemizde olağanüstü bir yıl yaşanmasına neden oldu.
"2023 Yazı Sıcaklık Rekorları Kırdı" diyen Korgavuş, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarının Dünya Meteoroloji Örgütü'nün rekorlarını geride bıraktığını ifade ediyor. Temmuz 2023'ün, Kuzey Yarımküre tarihinde kaydedilmiş en sıcak ay olduğunu belirten uzman, sıcaklıkların dünya genelinde rekor seviyede arttığını vurguluyor.
Yangın riskinin yüzde 80 arttığına dikkat çeken Korgavuş, yüksek sıcaklıkların orman yangınlarını kolaylaştırdığını ve bu durumun bu yıl yaşanan büyük yangınları tetiklediğini belirtiyor.
Ayrıca, kuru toprakların su baskınlarını daha sık ve yıkıcı hale getirdiğini ifade eden Dr. Korgavuş, bu durumun sel felaketlerine ve toplu yerinden edilmelere neden olduğunu aktarıyor. Özellikle Eylül ayında meydana gelen Akdeniz kasırgası Daniel'in sebep olduğu sel felaketi, Libya, Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye'yi etkileyerek ağır can kayıplarına neden oldu.
Okyanus sıcaklıklarının rekor kırdığına da vurgu yapan Korgavuş, bu durumun kasırgalar, tayfunlar ve seller gibi doğal felaketleri tetikleyen bir "tehdit çarpanı" olduğunu belirtiyor.
"Kentler Kritik Bir Role Sahip" diyen Korgavuş, iklim değişikliğiyle mücadelede kentlerin önemli bir rol oynadığını ifade ediyor. Özellikle kentlerde enerji sistemleri, ulaşım, binalar, atık yönetimi ve yeşil alanlar konusunda hızlı ve geniş kapsamlı dönüşümlerin yapılması gerektiğini vurgulayan uzman, yeşil altyapı sistemlerinin kurulmasının su yönetimi, hava kirliliği azaltma ve iklim değişikliğine direnç sağlamada önemli olduğunu belirtiyor.
Korgavuş, "Hiçbir Zaman Bu Kadar Olmamıştı" diyerek, bu yıl yaşanan iklim değişikliği etkilerinin tarihsel olarak eşi benzeri görülmemiş düzeyde olduğunu vurguluyor. Ancak sera gazı emisyonlarının artması nedeniyle önümüzdeki yıllarda 1,5 derece eşiğinin geçileceğini öngörüyor.
Son olarak, iklim değişikliğine dirençli kentler için şu önerilerde bulunuyor:
- Kentlerde enerji sistemleri, ulaşım, binalar, atık yönetimi ve yeşil alanlar konusunda hızlı ve geniş kapsamlı dönüşümler yapılmalı.
- Yeşil alan miktarı artırılarak karbon salınımı, ısı adası etkisi ve hava kirliliği azaltılmalı.
- Kentlerde su yönetimi için geçirimli malzeme kullanımı, yağmur suyu hasadı, yeşil çatılar gibi çözümler uygulanmalı.
- Ulaşımda yaya ve bisiklet kullanımına öncelik verilmeli, toplu taşıma sistemleri geliştirilmeli.
- Yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı artırılmalı, atık yönetimi ve geri dönüşüm teşvik edilmeli.
- Kentler, yerel iklim eylem planları oluşturarak iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirilmeli.