Bojana Bajzelj emisyonların ölçülmesi ve azaltılmasının her zaman net sıfır planının başlangıç noktası olması gerektiğini, ancak azaltmanın artık tek başına yeterli olmadığını belirtiyor.
Karbon giderimi konusundaki sıcak tartışma sektörü kutuplaştırıyor. IPCC küresel sıcaklıkları kritik 1.5 C ısınmanın altında tutabilmek için karbon giderme piyasasının 2050 yılına kadar yılda 10 gigaton CO2 giderecek ölçekte olması gerektiğini ortaya koymuştur. 2022’de 600.000 tondan daha az dayanıklı karbon giderme kredisi satın alındığı göz önüne alındığında, birçok uzman piyasayı 2050’de gereken ölçeğe getirmek için bu teknolojilere şimdi güçlü yatırım yapılmasını destekliyor.
Ancak herkes aynı fikirde değil. Bazıları kısa vadede tamamen emisyonların azaltılmasına odaklanması gerektiğine, karbon giderimine ise ancak son çare olarak yatırım yapılması gerektiğine inanıyor. Bu görüşe göre azaltım ve giderim, yatırım ve kaynaklar için rekabet halindedir. Gerçek şu ki her iki alanda da çok daha fazla yatırım yapılması gerekiyor ve karbon giderimi aslında azaltımlarla rekabet etmek için değil, genel olarak iklim eylemine daha fazla kaynak aktarmak için bir araç olarak kullanılabilir.
Azaltma ve çıkarma, bir elmanın iki yarısı gibi
İklim krizine karşı bir şansı olması için hem azaltılmalı hem de ortadan kaldırılması gerekiyor. Bazı taraflar özellikle de büyük kirleticiler, azaltım konusunda liderlik etmek için daha iyi konumdadır. Diğerleri özellikle de inovasyon ve teknoloji alanındakiler, doğal erken uygulayıcılar olarak karbon giderimine öncülük etmek için daha iyi konumlanmışlar. Kurumsal iklim politikası söz konusu olduğunda karbon giderimi hızlı dekarbonizasyonu desteklemek için kullanılabilir.
“Şirketler henüz azaltmadıkları karbonu ortadan kaldırmayı taahhüt ederlerse, bu en düşük tutumlu üründen başlayarak mümkün olduğunca hızlı bir şekilde azaltma konusunda gerçek bir ekonomik teşvik sağlar.”
Dahası sadece azaltıma odaklanırsak, kaçınılmaz olarak azaltamadığımız karbonu ortadan kaldırma zamanı geldiğinde, karbonun ortadan kaldırılmasına yönelik talep, arzı ciddi bir farkla geçecektir. Karbon giderimiyle ilgili konuşmaları engelleyen ve net sıfıra doğru ilerlemeyi sınırlayan, tekrar tekrar duyulan birkaç yaygın efsaneyi ele almak gerekirse aşağıdaki gibidir.
Karbon gideriminin etkinliği kanıtlanmıştır
Bazıları karbon gideriminin iklim acil durumu için kalıcı bir çözüm olmadığını savunuyor. Onlar teknolojilerin, dayanıklılık tahminlerinin gerçekten doğru olup olmadığını bilecek kadar uzun süredir kullanılmadığını söylüyor ve başlangıçta beklendiği gibi binlerce yıl boyunca karbon depolamayabilecek çözümlere zaman ve para harcamaktan endişe ediyorlar. Geliştirilmiş kaya ayrışması gibi yeni yöntemlerin henüz deneme aşamasında olduğu ve sökülme oranı ile kalıcılığın hala araştırıldığı doğrudur ancak ikincisi için bu sürenin 10.000 yıldan fazla olduğu tahmin edilmektedir.
“Yeni gelişen teknolojilere bugünden yatırım yapmak, gelecekteki gelişim için bize zaman kazandırır.”
Ancak biyokömür gibi karbonu yüzlerce yıl depolayan bir çözüm bile iklim üzerinde büyük bir olumlu etki yaratacak ve daha iddialı, daha uzun vadeli kalıcı çözümler geliştirmek için zaman kazandıracaktır. Petrol ve gaz çıkarma yoluyla karbonu yeryüzünden çıkarmak için harcanılan zaman ve kaynakların aynısını karbonu tekrar depolamak için harcanılırsa, şu anda mevcut olandan çok daha geniş bir kalıcı yöntem yelpazesine sahip olunabilir.
Ortadan kaldırmaya odaklanmak şirketleri emisyonları azaltma konusunda caydırmaz
Emisyondan kaçınmaya yönelik ucuz denkleştirmeler emisyon azaltımından uzaklaştırmış olabilir, ancak daha pahalı, yüksek kaliteli karbon giderimi için durum böyle olmamalıdır. Çoğu şirket karbon giderimini net sıfır geçiş planının bir parçası olarak kullanır ve emisyonları azaltmak için zaten adımlar atmıştır, bu da genellikle sürecin daha ucuz kısmıdır.
“Ortadan kaldırma işlemlerini satın almak net sıfıra ulaşmak için ilave ancak önemli bir adımdır, bu bir ya hep ya da hiç durumu olarak görülmemelidir.”
Supercritical’ın müşterilerinin çoğu, yenilenebilir enerjiye geçmek, uzun mesafeli seyahatleri sınırlamak ve ofislerde ve ekip sosyal etkinliklerinde daha çevreci yiyecek ve içecek seçenekleri sunmak gibi birkaç büyük değişiklikle emisyonları %25’e kadar azaltabileceklerini keşfetti.
Karbon giderimine yönelik yatırımlar bekleyemez
Bazı insanlar karbon gideriminin önemli olduğunu anlamakta ancak bunu teknoloji daha da geliştikten ve bu arada azaltma adımları attıktan sonra, ihtiyaç duyulduğunda devreye sokabilecek bir şey olarak görmektedir. Bu “oraya ulaştığımda ben de ulaşacağım” tavrı ciddi anlamda risklidir. Karbon giderme endüstrisi hızla gelişiyor ve iklim krizi üzerinde yaratacağı etki açısından büyük umut vadediyor.
“İşletmelerin karbon giderimini içeren acil ve önemli yatırımları olmadan… pazar 2050 yılında ihtiyaç duyacağımız gigaton ölçeğinde olmayacaktır.”
Ancak bugün karbon giderimini karbonsuzlaştırma portföylerine dahil eden işletmelerin acil ve önemli yatırımları olmadan, şirketler emisyonları mümkün olduğunca azaltmak için zaman harcadıktan sonra giderime yönelmek zorunda kaldıklarında, pazar 2050’de ihtiyaç duyulan gigaton ölçeğinde olmayacaktır. Bu ölçeklenebilirlik sorununun üstesinden gelmek için ortaya çıkan umut verici modellerden biri, tedarikçilere CDR tesislerinin ölçeklendirilmesi için gerekli olan ön altyapı finansmanını sağlayan karbon gideriminin önceden satın alınması olan uzun vadeli offtake anlaşmalarıdır.
Kaybedecek vakit yok
Tartışmaların ve eğitim eksikliğinin ilerlemenin önüne geçmesine izin veremeyiz.
“Emisyonların ölçülmesi ve azaltılması her zaman net sıfır planının başlangıç noktası olmalıdır, ancak azaltma artık tek başına yeterli değildir.”
İklim krizini yenmek istiyorsak hem azaltmalı hem de ortadan kaldırmalıyız ve bekleyecek zamanımız yok.
