AB Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımını Hızlandırıyor
Çevreci gruplar, Avrupa Komisyonu'nun yenilenebilir enerji kullanımının hızlandırılması için hazırladığı ve doğa koruma kurallarına saygı gösterilmesi gerektiğini vurgulayan kılavuz ilkeler karşısında memnuniyetlerini dile getirdi.
Yeşil gruplar, Rusya'dan fosil yakıt ithalatına olan bağımlılığı azaltma çabaları çerçevesinde, hükümetlerin rüzgâr türbinleri, güneş panelleri ve diğer temiz enerji altyapılarının hızlandırılmış bir şekilde yerleştirilmesi için alanlar belirlemeden önce kapsamlı çevresel etki değerlendirmeleri yapılması gerektiğinin altını çizen Avrupa Komisyonu yönergelerini memnuniyetle karşıladı.
Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından yaşanan enerji krizinin ortasında aceleyle hazırlanan RePowerEU planı, rüzgar enerjisi endüstrisi tarafından uzun zamandır büyük bir darboğaz olarak tanımlanan planlama izinlerinin kolaylaştırılmasını vadediyordu. Ancak çevreci gruplar, Avrupa'nın enerji güvenliği uğruna doğanın korunmasının azaltılması ihtimalinden endişe duydu.
Bununla birlikte, 14 Mayıs Pazartesi günü yayınlanan ve üye devletlerin revize edilen Yenilenebilir Enerji Direktifi (RED) kapsamında 2026 yılına kadar belirlemeleri gereken 'yenilenebilir hızlandırma alanlarının' (RAA'lar) Stratejik Çevresel Değerlendirme Direktifi doğrultusunda incelemeye tabi tutulmasını öngören kılavuz ilkeleri büyük ölçüde memnuniyetle karşıladılar.
Komisyon kılavuzunda, bir Natura 2000 alanı üzerinde “önemli bir etki” olasılığı varsa, AB doğa koruma mevzuatının temel taşı olan Habitat Direktifi doğrultusunda daha ileri bir etki değerlendirmesi yapılması gerektiğini açıklamaktadır.
BirdLife Europe kampanya grubunun metne tepkisi genel olarak olumluydu; örneğin AB yürütme organının üye ülkelere, olası etkilerin güvenilir bir şekilde değerlendirilebilmesi için Natura 2000 ağını bir an önce tamamlamaları çağrısında bulunduğuna ve göç yollarının korunmasına atıfta bulunduğuna dikkat çekildi.
Ancak STK'nın kıdemli enerji politikası sorumlusu David Howell, hükümetlerin tavsiyelere ve doğa koruma yükümlülüklerine uyabilmeleri için “enerji ve çevre yönetişimlerinin kalitesini adım adım iyileştirmeleri” gerektiğini vurguladı.
Ayrıca, daha fazla yenilenebilir enerji altyapısı kurma telaşının, genel enerji talebini azaltmaktan uzaklaştırmaması gerektiğini söyledi. Howell, “BirdLife, RED'in revizyonunun, acil enerji dönüşümünde kamu bilincini, katılımını ve ilgisini en üst düzeye çıkarmak, bu süreci hızlandırmaya yardımcı olmak ve ayrıca nesli tükenme krizini yavaşlatmak ve tersine çevirmek için ileriye doğru büyük bir adım atma fırsatı sunduğuna inanmaktadır.” dedi.
Bir STK olan Nature Conservancy'de Avrupa yenilenebilir enerji programını yöneten Elif Gündüzyeli de kılavuzu doğru yönde atılmış bir adım olarak değerlendirdi. Gündüzyeli, “Komisyon'un yenilenebilir enerjiler için daha geniş ulusal mekansal haritalamanın bir parçası olarak RAA'ların rolüne açıklık getirmesi ve proje geliştirmenin erken aşamalarında sağlam paydaş ve toplum katılımı ihtiyacına vurgu yapması çok memnuniyet verici.” dedi.
RED'in işgal sonrası revizyonu, AB'nin yenilenebilir enerji hedefini 2030 yılına kadar toplam tüketimin en az %42,5'ine yükseltmektedir. Bunu kolaylaştırmak için, kamu yetkililerinin planlama izni verme konusunda karar verme süresine, belirlenmiş bir RAA'da bir yıl ve diğer yerlerde en fazla iki yıl olmak üzere katı sınırlar getirmektedir.
Geliştiricilerin genellikle onay için on yıl veya daha fazla beklediğini söylediği planlama darboğazına bir çözüm bulunması için uzun süredir kampanya yürüten Wind Europe ticaret birliği de yeni kılavuzu memnuniyetle karşıladı ve RePowerEU planının ardından gelen yasal değişikliklerin, Avrupa'nın elektrik karışımında rüzgar enerjisinin payının 2021'de %14'ten %19'a yükselmesine yardımcı olduğunu belirtti.
CEO Giles Dickson, REPowerEU'nun “Avrupa'nın yerel, temiz ve ucuz elektriğe geçişi için belirleyici bir başlangıç” olduğunu söyledi. Üyeleri özellikle Çinli türbin üreticileri tarafından altının oyulması riskine karşı tetikte olan WindEurope, üretim kapasitesinin konuşlandırılmasına yönelik ihalelerin tasarımına ilişkin paralel rehberliği, özellikle de AB yürütme organının ihalelerde siber ve veri güvenliği gibi fiyat dışı kriterlerin uygulanmasının teknolojiye özgü olması gerektiği yönündeki açıklamasını memnuniyetle karşıladı.
“Avrupa sadece fiyata dayalı rüzgar ihalelerinden uzaklaşıyor. Bu iyi bir şey,” diyor Dickson. “Fiyat dışı ödül kriterleri, tüketicilere ve topluma en büyük değeri getiren projeleri ödüllendiriyor. Ve daha sıkı ön yeterlilik kriterleri, ne tür türbinlerin inşa edileceği konusunda çıtayı yükseltmeye yardımcı oluyor.”